Metody nauczania

NOWATORSKIE METODY NAUCZANIA STOSOWANE W PRACY PRZEDSZKOLA

  „Celem wychowania przedszkolnego jest wsparcie całościowego rozwoju dziecka. Wsparcie to realizowane jest przez proces opieki, wychowania i nauczania – uczenia się, co umożliwia dziecku odkrywanie własnych możliwości, sensu działania oraz gromadzenie doświadczeń na drodze prowadzącej do prawdy, dobra i piękna. W efekcie takiego wsparcia dziecko osiąga dojrzałość do podjęcia nauki na pierwszym etapie edukacji”.

/Podstawa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli (…) /

     Najważniejszą formą aktywności dziecka jest zabawa, która jest dominującą w wychowaniu przedszkolnym.

    Podstawowymi formami organizacyjnymi pracy jest działalność: indywidualna, zespołowa i praca z całą grupą.

      Nauczyciele w naszej placówce w planowaniu pracy wykorzystują szereg różnorodnych metod celem uatrakcyjnienia realizowanych sytuacji edukacyjnych. Dobór metod zależy od indywidualnych możliwości dzieci oraz od tego, jakie umiejętności zaplanowaliśmy kształcić w danej chwili. Najlepszymi metodami są te, które aktywizują i motywują dziecko oraz umożliwiają praktyczne zastosowanie zdobytej wiedzy zapewniając pozytywną motywację do podejmowania zadań, a tym samym rozwijają wiarę we własne siły i możliwości.

Stosujemy:

Metody czynne  (metody oparte na działalności dziecka).

Do nich zaliczamy:

• Metodę ćwiczeń (dzieci są pobudzane do naśladownictwa i utrwalania pewnych czynności. Metoda ćwiczeń wzbogaca wiedzę i umiejętności praktyczne. Głównym celem tej metody jest kształtowanie pożądanych postaw u dzieci.)
• Metodę zadań stawianych dziecku (Metoda oparta na samodzielnej działalności dziecka, indywidualnych rozwiązywaniu problemów i wysnuwaniu wniosków.)
• Metodę kierowania własną działalnością dziecka ( nauczyciel zobowiązany jest do inspirowania dziecka oraz zachęcania go do samodzielnej działalności, samorozwoju)
• Metodę samodzielnych doświadczeń (celem tej metody jest ułatwienie nawiązywanie kontaktów ze społeczeństwem, przyrodą, tradycją, kulturą oraz sztuką.)

Metody słowne:

• Metoda żywego słowa (Metoda przygotowująca dzieci do pisania, czytania a także liczenia. Oparta na pracy słowem. Pobudza ona wyobraźnię i procesy poznawcze. Uczy dzieci wrażliwości na piękno, pobudzając w nich pozytywne uczucia płynące z obcowania z literaturą piękną. Dzieci dzięki tej metodzie poznają wartość słowa pisanego.)
• Instrukcje i objaśnienia (towarzyszą poznawaniu nawyków higienicznych, rozwojowi fizycznemu i nabywaniu nowych umiejętności.)
• Sposoby społecznego porozumienia (może przejawiać się w postaci dezaprobaty lub aprobaty, a także upominań, przekonywań, zakazów oraz nakazów.)
• Opowiadania, rozmowy, zagadki ( pomagają rozwijać spostrzegawczość, logiczne myślenie a także odwoływać się do posiadanej już wiedzy; rozwijają procesy poznawcze, zasób informacji i wiedzy oraz pomagają dzieciom wzbogacać się intelektualnie.)

Metody percepcyjne, czyli opierające się na obserwacjach.

Do nich zaliczamy:

• Metodę przykładu (oparta na osobach dorosłych czyli wzorcach.)
• Metodę pokazu i obserwacji
• Metodę uprzystępniania sztuki (opierającą się na odbiorze dzieł sztuki takich jak obrazy, muzyka, literatura czy sztuka teatralna)

Przenikają się one wzajemnie i rzadko występują w swojej czystej postaci. Jednak niektóre z nich są dominujące w konkretnych rodzajach zajęć.

      Zapewniając dzieciom osiąganie systematycznych postępów i sukcesów, radzenia sobie z trudnościami, stwarzając wszystkim dzieciom szansę rozwoju na miarę ich możliwości, nasi nauczyciele wykorzystują nowatorskie metody pracy, m.in.:

Metoda E. Gruszczyk- Kolczyńskiej do nauki matematyki

  Celem tej metody jest wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci. Zaplanowane działania służą wprowadzeniu nowych treści lub uporządkowaniu i ukierunkowaniu nagromadzonych doświadczeń dzieci. Ta metoda ma wspomagać rozwój umiejętności matematycznych dzieci i uczyć je radzenia sobie z emocjami. Sprzyja stymulowaniu uzdolnień matematycznych u dzieci a także dobrze przygotowuje je do nauki matematyki w szkole. Metoda sprzyja rozwojowi inteligencji operacyjnej dzieci, uodparnia je na sytuacje trudne i rozwija umiejętności matematyczne.

Odimienna nauka czytania I. Majchrak

 Podstawowym celem programu jest wykształcenie kompetencji czytelniczych w wieku przedszkolnym, przez stworzenie dziecku warunków do samodzielnej obserwacji, dostrzegania różnic i podobieństw między różnymi elementami pisma i w efekcie do czytania tekstu ze zrozumieniem. Program zawiera taki łańcuch zajęć i gier dzięki , którym dziecko w drodze samodzielnego rozumowania odkrywa i opanowuje technikę czytania. Wszystkie ogniwa tego łańcucha nastawione są na rozwój inteligencji dziecka.

Metoda edukacji przez ruch D. Dziamskiej

  Metoda ta wykorzystuje naturalny, spontaniczny ruch dziecka w celu uaktywnienia jego zmysłów, dzięki którym poznaje otaczający świat. Narzędziem edukacji przez ruch jest koło integracji sensorycznej – spójności  i jednoczesności wykonywanych  przez dziecko czynności (dzieci patrzą, słuchają, kreślą, chodzą…), aktywizowania jednocześnie wielu zmysłów w procesie edukacyjnym. Ważnym elementem jest tu ruch np. w postaci klaskania, wyrzucania rąk, wahania, kołysania się w ławce, wstawania, siadania, krzyżowania nóg pod stołem, rąk na ławce, stukania palcami, kreślenia palcami po blacie różnorodnych wzorów, wędrówki palcami po kartce, zaciskania pięści, wyrzutów pięści lub dłoni w górę lub w dół, skoków, obrotów, a wszystko to spontanicznie i zgodnie z potrzebą ruszania się w mniejszej lub większej przestrzeni.

Istotnym elementem tej metody jest wykorzystanie origami oraz innych form plastycznych.  

Metoda M. Montesorii
Pedagogika Montessori pomaga w rozwijaniu indywidualnych cech osobowości, w formowaniu prawidłowego charakteru, zdobywaniu wiedzy, umiejętności szkolnych i współdziałania.
Cele te realizowane są poprzez pomoc dziecku w:

– rozwijaniu samodzielności i wiary we własne siły,

– wypracowaniu szacunku do porządku i do pracy,

– osiąganiu długotrwałej koncentracji nad wykonywanym zadaniem,

– wypracowaniu właściwych postaw opartych na samokontroli, a nie na zewnętrznym przymusie,

– uniezależnieniu od nagrody,

– formowaniu postaw wzajemnej pomocy bez rywalizacji,

– rozwijaniu indywidualnych uzdolnień i umiejętności współpracy

Metoda Dobrego Startu Marty Bogdanowicz

  Założeniem Metody Dobrego Startu jest jednocześnie rozwijanie funkcji językowych, funkcji spostrzeżeniowych: wzrokowych, słuchowych, dotykowych, kinetycznych (czucie ruchu) i motorycznych oraz współdziałania między tymi funkcjami, czyli integracji percepcyjno- motorycznej. Są to funkcje, które leżą u podstaw złożonych czynności czytania i pisania.

 Ćwiczenia prowadzą do większej harmonii psychoruchowego: wyższego poziomu rozwoju i współdziałania funkcji intelektualnych (mowy, myślenia) i instrumentalnych (spostrzeżeniowo- ruchowych).
Ćwiczenia zawarte w tej metodzie usprawniają jednocześnie analizatory: wzrokowy, słuchowy i kinestetyczno- ruchowy.

Metoda Paula Dennisona (Kinezjologia Edukacyjna)

  Kinezjologia edukacyjna, to praktyczny i dynamiczny system, który posługuje się prostymi ruchami ciała dla zintegrowania funkcji mózgu. Dużą atrakcją tej metody jest jej wyjątkowa łatwość i użyteczność. Specyficzne ruchy gimnastyki mózgu uaktywniają sieci neuronowe w całym mózgu, w obu półkulach równocześnie, pomagają budować podstawy potrzebne do zapewnienia sukcesu w uczeniu się w ciągu całego życia. Kinezjologia Edukacyjna pomaga poprzez ćwiczenia, na poprawę wzroku, pamięci, rozumienia, koordynacji i podstawy.

 Dzięki nim można rozciągać mięśnie i niwelować ich napięcie, co pozwala mózgowi wykorzystywać całą energię do przyswajania nowych informacji, czyli uczenia się.

Metoda twórczego myślenia J. Osborne „Burza mózgów”

  Metoda ta jest szczególnie polecana podczas rozwiązywania problemów. Wszyscy uczestnicy mają prawo zgłaszać swoje pomysły, pomysły te nie podlegają ocenie. Ważna jest duża liczba pomysłów, nie jest istotne, kto jest autorem poszczególnych pomysłów. Po zakończeniu zgłoszeń można przystąpić do oceny pomysłów pod kątem przydatności do rozwiązania konkretnego zadania.

Metoda projektu

Polega ona na wykonaniu przez dzieci zadań poprzez samodzielne poszukiwania pod opieką nauczyciela. Dzieci w trakcie pracy nad projektem uczą się:

• przeprowadzania rozmów
• samodzielnego poszukiwania materiałów
• współdziałania w grupie
• odpowiedzialności

Techniki parateatralne: 

DRAMA

Drama polega na wczuwaniu się w role, na improwizacji, która angażuje ruch, gest, mowę, myśli, uczucia. Drama uczy rozumienia siebie i innych na poziomie emocji i uczuć. Uczy samodzielności myślenia i działania, aktywności i otwartości, rozwija emocje, wyobraźnię i fantazję, także elokwencję i plastykę ciała, powoduje wzrost wiary we własne możliwości, wyrabia umiejętność współżycia i pracy w grupie. Uczy poczucia współodpowiedzialności, samodyscypliny, koncentracji uwagi, radzenia sobie z sytuacją stresową, ćwiczy pamięć oraz daje satysfakcję z wykonanej pracy.

SYMULACJE

Metoda ta polega na naśladowaniu rzeczywistości. Jest to trening umiejętności i sprawności w działaniu. Celem symulacji jest doskonalenie konkretnych umiejętności oraz uczenie się na błędach popełnianych w bezpiecznej sytuacji ćwiczeniowej. Dzięki tej metodzie dzieci rozwijają swoją inwencję twórczą, umiejętności społeczne, poznawcze.

ZABAWY PALUSZKOWE, MASAŻYKI
Zabawy te odbywają się w atmosferze wesołej, radosnej zabawy. Nastawione są na bezpośredni kontakt z ciałem drugiej osoby, przez co dziecko uczy się wchodzić w relacje z innymi ludźmi i włącza do wspólnej zabawy.

Zabawy badawcze, doświadczania, obserwacje przyrodnicze

  Naturalną metodą poznawczą stosowaną przez dzieci w wieku przedszkolnym jest aktywność badawcza, występuje ona w dwóch postaciach:  samodzielnego odkrywania i inicjowanego przez nauczyciela eksperymentowania, badania zjawisk.

Gry dydaktyczne i planszowe

Jest to metoda zawierająca treści dydaktyczne i wychowawcze.

Gry uczą twórczego myślenia, rozwijają wyobraźnię, nadają sens pracy, zmuszają do współdziałania, uczą planowania pracy, dają satysfakcję z wykonywanej pracy. Uczą ścisłego przestrzegania reguł, aktywizują, integrują różne dziedziny aktywności oraz przyspieszają ich rozwój.

Metoda Dyscyplina bez nakazów

to metoda pracy z dziećmi polegającą na wyciszaniu i dyscyplinowaniu dzieci poprzez ruch i zabawę do energetycznej muzyki.

Metoda ruchowej ekspresji twórczej R. Labana

Metoda ta nazywana jest także metodą improwizacji ruchowej. Metoda gimnastyki twórczej daje możliwość rozwijania się w zakresie wyczucia własnego ciała, wyczucia przestrzeni, wyczucia ciężaru ciała (siły), doskonalenia płynności ruchów, w zakresie kształtowania umiejętności współdziałania z partnerem lub grupą.

Metoda C. Orffa 

Głównym celem i zadaniem tej metody jest rozwijanie inwencji twórczej i wyzwolenie u dzieci tendencji do samoekspresji dzieci (zwłaszcza powiązanie muzyki z ruchem).  Nawiązuje ona do tradycyjnych, zanikających we współczesnych czasach form zabaw, ćwiczeń, tańców, muzyki, porzekadeł, legend, baśni, poezji, prozy itp.

Zaspokojenie potrzeby ruchu w formie dobranej przez samo dziecko, daje okazję do rozładowania napięć emocjonalnych, do ich odreagowania.

 Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne

Ideą tej metody jest posługiwanie się ruchem rozwijającym świadomość własnego ciała, świadomość przestrzeni i działania w niej, a także umiejętność i potrzebę dzielenia jej z innymi ludźmi, prowadzącą do nawiązywania z nimi bliskiego kontaktu.

Stosując tę metodę dążymy do rozwoju świadomości schematu ciała, orientacji w czasie i przestrzeni w środowisku zewnętrznym, poczucia bezpieczeństwa, zaufania do siebie i partnera, współdziałanie partnerstwa, emocji, opanowanie ich, własnej inwencji, pewności siebie, inicjatywy, spontaniczności ruchu i zachowań, sprawności ruchowej, wyobraźni, koncentracji uwagi sposobu komunikowania się, a także do integracji środowiskaoraz umiejętności rozluźniania się po okresie napięcia i koncentracji.

Metoda Kniessów

 ma na celu kształtowanie i rozwój fizyczny dziecka poprzez ruch, muzykę, zastosowanie oryginalnych przyborów. Ćwiczenia odbywają się na wszystkich grupach mięśniowych z uwzględnieniem automasażu. Jednocześnie uwrażliwia się małe dziecko na piękno muzyki klasycznej. W metodzie tej główny nacisk kładzie się na ruch.

Pedagogika zabawy „Klanza”

celami  są: harmonijny i wszechstronny rozwój dziecka, pomoc w odkrywaniu najlepszych cech dziecka. Pedagogika ta włącza do nauczania i wychowania metody kreatywne, aktywizujące, pobudzające emocje i wyobraźnię z przełożeniem ich na takie sytuacje, w których uczestnik grupy może bez lęku rozwijać swoje najlepsze strony.

Metoda aktywnego słuchania muzyki według Batii Strauss

 Metoda Batii Strauss pozwala na przybliżenie dzieciom muzyki klasycznej. Dzieci aktywnie słuchają tzn. słuchając, wykonują proste ruchy rytmiczne siedząc, lub proste ruchy taneczne proponowane przez nauczyciela.  Kontakt z muzyką jest dla dziecka źródłem twórczych poczynań, różnorodnych poszukiwań, stymuluje dziecko do samowyrażania się (np. w tańcu, śpiewie). Poprzez kontakt z muzyką rozwijają się u dziecka pozytywne cechy charakteru, zdolności poznawcze, a cała osobowość kształtowana jest harmonijnie i wielostronnie.

Zabawy i ćwiczenia relaksacyjne

 Relaksacja pozwala regulować poziom napięcia stresowego, szybko regeneruje siły, łagodzi niepokój, zwiększa kontakt z własnym ciałem i uczy panowania nad własnymi emocjami,  wzmacnia wiarę we własne możliwości, uczy, jak radzić sobie z własną złością i frustracją, jak osiągnąć wewnętrzną równowagę w organizmie.  Dzieci mogą wyciszyć się i odprężyć, aby efektywniej funkcjonować. 

Bajkoterapia

Spotkanie z tekstem czytelniczym ma za zadanie pomóc w rozwiązywaniu osobistych problemów, udziela psychicznego wsparcia, może być środkiem do realizacji potrzeb i rodzajem oparcia w dążeniu do poczucia bezpieczeństwa. 

Muzykoterapia
opiera się na różnych formach aktywności muzycznej, takich jak: zabawy ze śpiewem doskonalące aparat oddechowy, fonacyjny i artykulacyjny, a także słuch fonematyczny; gra na instrumentach usprawniająca czynności manualne, koordynację słuchowo-wzrokowo-ruchową, doskonaląca pamięć i zachęcająca do twórczego działania.

Zabawy w kręgu
pomagają dzieciom w odbiorze bodźców płynących z zewnątrz, jak i z wewnątrz. Umożliwiają poznawanie otoczenia przez patrzenie, słuchanie, dotykanie, itd., co ma znaczenie w usprawnianiu analizatorów wzroku, słuchu i dotyku. Podczas zabaw w kręgu dzieci nawiązują kontakt z kolegami, pobudzając ich do aktywności, doskonalą umiejętność skupiania uwagi (koncentrowanie się) oraz odprężają się.

               W rozwijaniu uzdolnień dzieci wprowadzamy także nowe formy działań dzieci, m.in.:

– haft matematyczny: haftowanie na kartce papieru wg wzoru matematyczno-graficznego

– tworzenie i kolorowanie mandali – symetrycznych rysunków zawartych w kole

– rozwiązywanie sudoku – logiczne układanie obrazków

– agamografy – kolorowanie podwójnych obrazków składanych w harmonijkę. Zależnie z której strony na niego spojrzymy, widzimy jeden lub drugi obrazek.

– zabawy typu „podchody”

– zabawy różnorodnymi masami plastycznymi – o różnej konsystencji, zapachu, kolorze

– warsztaty plastyczne, przyrodnicze, zapoznające z kulturą innych narodów

– teatrzyk Kamishibai – japońska forma teatru stolikowego

     W naszej pracy wykorzystujemy także tablicę interaktywną uatrakcyjniając zajęcia dydaktyczne.

    Nauczycielki naszego przedszkola są otwarte na innowacje pedagogiczne, poszukują i tworzą nowe projekty, wdrażają nowe programy, chętnie uczestniczą w szkoleniach, kursach, warsztatach ustawicznie podnosząc swoje kwalifikacje.